Ujemne stopy procentowe oznaczają, że oszczędzanie na lokacie przestaje się opłacać. Banki oferują symboliczne oprocentowanie, a inflacja zjada wartość pieniędzy. Co zamiast lokaty? Gdzie ulokować oszczędności, by nie traciły na wartości? W tym artykule pokazuję konkretne i dostępne rozwiązania.
Ujemne stopy procentowe – co tak naprawdę oznaczają dla oszczędzających?
Kiedy bank centralny decyduje się na ujemne stopy procentowe, oznacza to, że instytucje finansowe płacą za przechowywanie nadwyżek środków w banku centralnym. W Polsce taka sytuacja jeszcze nie wystąpiła, ale w innych krajach Europy – jak Dania czy Szwajcaria – była już faktem. W praktyce przekłada się to na niższe oprocentowanie lokat i rachunków oszczędnościowych.
Dla klientów banków oznacza to jedno: trzymanie pieniędzy na lokacie przestaje przynosić realne korzyści. Oprocentowanie w granicach 0,01% rocznie nie chroni przed inflacją, a wręcz prowadzi do utraty wartości kapitału. Tradycyjne lokaty, które kiedyś były prostym i bezpiecznym narzędziem oszczędzania, dziś już nie spełniają tej funkcji.
Dlaczego trzymanie pieniędzy na lokacie przestało mieć sens?
Inflacja powoduje, że za te same pieniądze z roku na rok kupimy mniej. Gdy oprocentowanie lokat nie nadąża za wzrostem cen, realna wartość oszczędności spada. Jeśli lokata daje 1% zysku brutto, a inflacja wynosi 5%, to realna strata wynosi około 4% rocznie.
Niektóre banki dodatkowo wprowadzają opłaty za przechowywanie dużych kwot. Oznacza to, że klient nie tylko nie zarabia, ale jeszcze dopłaca do tego, by pieniądze były przechowywane. Lokata traci sens jako narzędzie ochrony oszczędności. W tej sytuacji wiele osób zaczyna szukać rozwiązań, które lepiej sprawdzają się przy niskich lub ujemnych stopach procentowych.
Obligacje skarbowe – ochrona przed inflacją i większa przewidywalność
Jedną z bezpieczniejszych alternatyw dla lokat są obligacje skarbowe indeksowane inflacją. To papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa, których oprocentowanie dostosowuje się do oficjalnego poziomu inflacji. W praktyce oznacza to, że oszczędności nie tracą na wartości, bo zysk z obligacji rośnie wraz ze wzrostem cen.
Obligacje czteroletnie i dziesięcioletnie cieszą się dużym zainteresowaniem, szczególnie wśród osób, które chcą chronić kapitał w dłuższym okresie. Ich przewagą nad lokatami jest realna stopa zwrotu, a także gwarancja wypłaty środków przez państwo. To dobre rozwiązanie dla tych, którzy szukają stabilnych instrumentów finansowych.
Fundusze inwestycyjne – różnorodność, ale i ryzyko
Dla osób, które akceptują większe ryzyko, fundusze inwestycyjne oferują szansę na lepszy zwrot niż lokaty czy obligacje. Fundusze akcyjne, obligacyjne, mieszane czy surowcowe inwestują w różne aktywa, dzięki czemu można dopasować strategię do własnych celów.
Przykład? Fundusz inwestujący w spółki technologiczne w USA w długim okresie osiągał wyniki znacznie wyższe niż jakakolwiek lokata. Trzeba jednak pamiętać, że wartość jednostki może się zmieniać. Inwestycje tego typu sprawdzają się w perspektywie kilku lat i wymagają cierpliwości.
Konto oszczędnościowe zamiast lokaty – czy to ma sens?
Konto oszczędnościowe to rozwiązanie, które daje większą elastyczność niż lokata. Choć oprocentowanie również bywa niskie, przewagą jest dostęp do pieniędzy w dowolnym momencie bez utraty odsetek. To może być istotne, zwłaszcza gdy chcemy zachować płynność finansową.
Banki oferują czasem wyższe oprocentowanie dla nowych klientów lub przez pierwsze miesiące prowadzenia konta. To dobre rozwiązanie na krótki czas lub jako tymczasowa alternatywa dla lokaty. Trzeba jednak uważnie czytać warunki promocji i pamiętać, że po kilku miesiącach oprocentowanie może spaść niemal do zera.
Nieruchomości – realny majątek w niepewnych czasach
Nieruchomości od lat są postrzegane jako bezpieczna przystań dla kapitału. Inwestycja w mieszkanie na wynajem czy działkę budowlaną może przynieść stały dochód, a jednocześnie chronić oszczędności przed inflacją. W wielu miastach popyt na wynajem utrzymuje się na stabilnym poziomie, co czyni ten rynek atrakcyjnym dla inwestorów indywidualnych.
Taka forma lokowania kapitału wymaga większego zaangażowania finansowego, a także znajomości rynku. Trzeba liczyć się z kosztami zakupu, remontu, utrzymania i opodatkowania. Jednak dla osób dysponujących większym budżetem to realna alternatywa wobec lokaty, która w dodatku daje możliwość zarabiania na wynajmie.
Inwestowanie w złoto i inne metale szlachetne – zabezpieczenie wartości
Złoto od pokoleń jest symbolem bezpieczeństwa finansowego. Inwestorzy sięgają po nie szczególnie wtedy, gdy zaufanie do tradycyjnych form oszczędzania słabnie. Złoto nie przynosi odsetek ani dywidend, ale dobrze sprawdza się jako forma przechowywania wartości.
Można kupić je fizycznie – w postaci sztabek lub monet – lub zainwestować w fundusze ETF, które odwzorowują jego cenę. Złoto przydaje się szczególnie w sytuacjach, gdy inflacja rośnie, a realna wartość pieniądza spada. Działa jak parasol ochronny, który daje inwestorowi większe poczucie bezpieczeństwa.
Nowoczesne formy inwestowania – fintechy i crowdlending
Szybki rozwój technologii finansowej wprowadza nowe możliwości lokowania oszczędności. Platformy crowdlendingowe umożliwiają udzielanie pożyczek innym użytkownikom z pominięciem banków. Inwestor wybiera projekt lub osobę, a następnie finansuje ich działania w zamian za odsetki.
Fintechy oferują też mikroinwestycje, np. automatyczne zaokrąglanie wydatków i inwestowanie reszty w fundusze. Tego typu rozwiązania są dostępne z poziomu aplikacji i skierowane do osób, które chcą inwestować niewielkie kwoty, ale regularnie. Warto pamiętać, że tego rodzaju inwestycje nie są objęte systemem gwarancji bankowych, dlatego trzeba dokładnie zapoznać się z warunkami.
Co wybrać zamiast lokaty przy ujemnych stopach? Wnioski
Ujemne stopy procentowe zmuszają do zmiany podejścia do oszczędzania. Trzymanie pieniędzy na lokacie nie zabezpiecza ich wartości. Alternatywą stają się obligacje indeksowane inflacją, fundusze inwestycyjne, nieruchomości, złoto i rozwiązania oferowane przez fintechy.
Wybór zależy od celu, horyzontu czasowego i gotowości na przyjęcie ryzyka. Najrozsądniejszym podejściem jest dywersyfikacja – czyli połączenie różnych form lokowania oszczędności. Tylko wtedy zyskujemy realną szansę na utrzymanie, a nawet pomnożenie wartości pieniędzy, bez względu na sytuację na rynku finansowym.
Jacek Grudniewski
Ekspert Portalu
Informacjakredytowa.com
