Kredyt to forma pożyczki, której udziela bank. Trzeba go spłacić w ratach razem z odsetkami. Aby go dostać, potrzebne są stałe dochody i dobry wniosek. Z tego artykułu dowiesz się, jak działa kredyt i jak skutecznie się o niego ubiegać.
Definicja kredytu: co to takiego i dlaczego nie jest tym samym co pożyczka?
Kredyt to formalna umowa między Tobą a bankiem. Ty dostajesz pieniądze, a bank oczekuje, że oddasz je w ratach wraz z odsetkami. W odróżnieniu od pożyczki, kredyt zawsze pochodzi z banku, który działa na podstawie przepisów prawa bankowego i jest kontrolowany przez Komisję Nadzoru Finansowego.
W praktyce oznacza to, że kredyt jest bardziej uregulowany, zawiera jasne zasady, konkretne terminy spłaty i zazwyczaj wiąże się z dodatkowymi kosztami – prowizją, opłatą przygotowawczą, ubezpieczeniem. To zobowiązanie, które wymaga odpowiedzialności. Jeśli wszystko działa zgodnie z planem, kredyt daje dostęp do większych pieniędzy niż pożyczka, a co za tym idzie – do większych możliwości.
Rodzaje kredytów – różne cele, różne zasady
Każdy kredyt służy innemu celowi. Kredyt gotówkowy przydaje się na bieżące potrzeby – remont, wakacje, zakup sprzętu. Hipoteczny – na zakup mieszkania, budowę domu lub refinansowanie starego zobowiązania. Konsolidacyjny pozwala połączyć kilka rat w jedną, a inwestycyjny wspiera firmy w rozwoju.
Do tego dochodzą kredyty samochodowe, odnawialne linie kredytowe w rachunku osobistym czy karty kredytowe. Każda forma działa inaczej. Przykład? Kredyt hipoteczny jest zazwyczaj długoterminowy i zabezpieczony nieruchomością. Gotówkowy – prostszy i szybciej dostępny, ale z wyższym oprocentowaniem. Wybór zależy od sytuacji i celu, jaki chcesz osiągnąć.
Jak działa kredyt w praktyce? Od wniosku po spłatę
Zaczyna się od wniosku. Możesz złożyć go w oddziale, przez internet lub aplikację mobilną. Bank zapyta Cię o cel kredytu, Twoje dochody, formę zatrudnienia i inne zobowiązania. Sprawdzi też Twoją historię w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), żeby dowiedzieć się, jak spłacałeś wcześniejsze zobowiązania.
Gdy wszystko się zgadza, dostajesz decyzję. Jeśli jest pozytywna – podpisujesz umowę i pieniądze trafiają na Twoje konto albo bezpośrednio do sprzedawcy (np. dewelopera, salonu samochodowego). Od tego momentu zaczyna się spłata, zgodnie z harmonogramem. Trzeba pamiętać o terminach. Opóźnienia prowadzą do dodatkowych kosztów i negatywnych wpisów w BIK.
Jak przygotować się do zaciągnięcia kredytu?
Zanim złożysz wniosek o kredyt, warto uporządkować swoją sytuację finansową. Sprawdź, czy Twoja historia kredytowa w BIK wygląda dobrze. Jeśli masz opóźnienia w spłacie rat czy kart, lepiej najpierw je uregulować. Przejrzyj też swoje dochody i wydatki. Banki patrzą na to, ile zostaje Ci na życie po odliczeniu rat.
Nie bez znaczenia jest to, gdzie pracujesz i od jak dawna. Umowa o pracę na czas nieokreślony daje większe szanse. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą – przygotuj PIT za ostatni rok i wyciągi z konta. Pamiętaj, że lepiej wygląda osoba bez aktywnych chwilówek i z niższym poziomem zobowiązań niż klient z maksymalnie wykorzystaną kartą kredytową.
Co wpływa na zdolność kredytową?
Zdolność kredytowa to po prostu Twoja realna możliwość spłaty zobowiązania. Bank liczy dochody, odejmuje koszty życia i raty z innych zobowiązań. Sprawdza też Twoje dane w bazach takich jak BIK, BIG, KRD. Liczy się również forma zatrudnienia – preferowane są stałe dochody, najlepiej z umowy o pracę.
Znaczenie ma też liczba osób w gospodarstwie domowym i to, ile z nich jest na Twoim utrzymaniu. Im wyższe koszty życia, tym niższa zdolność. Ważne jest też to, ile już masz kredytów, kart kredytowych, zakupów na raty. Nawet jeśli spłacasz wszystko w terminie, bank widzi, ile pieniędzy już regularnie oddajesz.
Wniosek kredytowy – jakie dane są wymagane?
We wniosku bank prosi o podstawowe informacje: imię i nazwisko, PESEL, dane kontaktowe, źródło dochodu, jego wysokość i formę zatrudnienia. Do tego – miesięczne wydatki, liczba osób w gospodarstwie, informacje o aktywnych zobowiązaniach. W zależności od typu kredytu, potrzebne będą różne dokumenty.
Przykład: przy kredycie gotówkowym wystarczy dowód osobisty i zaświadczenie o dochodach. Przy kredycie hipotecznym – dochodzą dokumenty nieruchomości, umowa przedwstępna, operat szacunkowy, wyciągi z konta, potwierdzenie wkładu własnego. Im dokładniej przygotujesz zestaw dokumentów, tym szybciej otrzymasz decyzję.
Czy każdy może dostać kredyt?
Nie każdy wniosek kończy się pozytywnie. Banki starannie weryfikują klientów, bo nie chcą ryzykować strat. Jeśli w historii kredytowej widnieją zaległości, dochody są zbyt niskie, a obecne zobowiązania zbyt wysokie, decyzja będzie negatywna.
Czasem bank obniża proponowaną kwotę lub skraca okres spłaty – jeśli uzna, że to bezpieczniejsze. Odrzucenie wniosku nie oznacza końca drogi. Warto wtedy skupić się na poprawieniu historii w BIK, uregulowaniu starych zobowiązań i dopiero po czasie złożyć nowy wniosek. Ważne, by nie składać ich zbyt często – każde zapytanie obniża scoring.
Jak zwiększyć swoje szanse na kredyt?
Najlepszy sposób to budowanie dobrej historii kredytowej. Nawet drobne raty za sprzęt AGD, jeśli są spłacane na czas, pozytywnie wpływają na ocenę. Tak samo działa karta kredytowa, o ile spłacasz ją przed terminem bezodsetkowym. Dobrze, jeśli dochody wpływają na konto regularnie i z jednego źródła.
Przygotowując się do wniosku, warto ograniczyć inne zobowiązania. Zrezygnuj z nieużywanej karty kredytowej lub spłać starą pożyczkę. Współkredytobiorca z dobrą historią i wysokimi dochodami to dodatkowy atut – bank może wtedy przyznać większą kwotę lub lepsze warunki.
O czym trzeba pamiętać, spłacając kredyt?
Raty trzeba spłacać terminowo. Nawet jednodniowe opóźnienie powoduje naliczanie odsetek, a większe – negatywny wpis w BIK. Jeśli zbliża się trudna sytuacja finansowa, nie chowaj głowy w piasek. Zgłoś się do banku i poproś o karencję lub restrukturyzację. Czasem możliwe jest czasowe zawieszenie spłaty.
Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, kredyt możesz spłacić wcześniej bez dodatkowych kosztów. Warto to rozważyć, jeśli masz nadwyżkę finansową – oszczędzisz na odsetkach i szybciej pozbędziesz się zobowiązania. Zanim to zrobisz, sprawdź dokładnie zapisy w umowie, by uniknąć nieporozumień.
Jacek Grudniewski
Ekspert Portalu
Informacjakredytowa.com
